امر الوهی و دوگانۀ «تعالی/حضور»؛ تأملی در دشواری های یک پارادوکس

Authors

مقصود فراستخواه

abstract

الهیات ادیان خدامرکز، الهیات حضور است. تعالی و حضور امر الوهی در تاریخیت ما به هم آمیخته است و  متفکران و عارفان هریک کوشیده اند این دوتایی درهم رفته را از هم واکنند. مطالعۀ حاضر با روش تحلیل محتوای کیفی،  دالّ مرکزی در متن ارکون را دوگانۀ تعالی و حضور در تاریخیت اسلام  می بیند. دوگانه های دیگر از این دوگانۀ مرکزی سرچشمه گرفته اند: 1. دو گانۀ «خدا و خدا»؛ 2.دوگانۀ «قرآن و قرآن» (تفکیک میان کلام شفاهی و نص قرآنی)؛  3. دوگانۀ «قرآن و اسلام»؛ 4. دوگانۀ  «اسلام و اسلام» یا  اسلام بدون اسلام که مدل ارکون در این خصوص اسلام یک و دو و سه است؛ 5. دوتایی تاریخ رستگاری و تاریخ پیروزی. حقیقتی که معنادهنده به زندگی بود، مشروعیت بخش مناسبات سیاسی و مرجع اقتدار می­شود. حقیقت با هویت و ایمان با ایدئولوژی در هم می آمیزد. در پایان بحث،  پرسش مطالعه این است که طرحی از نوع پروژۀ ارکون تا چه حد می تواند امکان پذیر و کارآمد باشد. در مقیاس زمانی کوچک  پاسخ رضایت بخشی به این سؤال نمی یابیم. اما در چشم انداز بزرگ تر، راهی جز یک مدل درون ماندگار نیست.  صرف نقد اثبات گرایانه از بیرون کارساز نخواهد بود. طومار این دین با انواع قرائت های متکثر، لایه به لایه گشوده می شود. ما بخشی از تاریخی دینی هستیم که درصدد تحلیل اوییم. بهتر است خود را از وسوسۀ اثبات جزم اندیشانۀ یک نقد برهانیم. درکی فضایی و گردشی تاریخی با ابزارهای تحلیل نشانه شناسی، به کثرتی از آرا می رسد که اسلامی بیرون از آن ها در کار نبود و نیست. آن ها همه و همچنین ما  اکنون، همه بخش های مختلف یک داستان هستیم

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تأملی در دیالکتیک امر اجتماعی و امر فضایی در پرتو آرای هانری لوفور

درهم‌تنیدگی امر اجتماعی و امر فضایی، یا تولید اجتماعیِ فضا، مضمون اصلی نظریۀ تولید فضا است که هانری لوفور آن را، به‌ویژه به‌منظور نقد نظریه‌های شهریِ رایج، پرورانده است. لوفور در این نظریه برای توضیح دیالکتیک تولید فضا از سه مفهوم فضای بازنمایی، بازنمایی فضا و پرکتیس فضایی استفاده می‌کند و آن را در متن نظریه‌پردازی‌اش راجع به زندگی روزمره جای می‌دهد. بازخوانی و نقادی نظریۀ لوفور، درواقع در حکم با...

full text

Degenerate Four Wave Mixing in Photonic Crystal Fibers

In this study, Four Wave Mixing (FWM) characteristics in photonic crystal fibers are investigated. The effect of channel spacing, phase mismatching, and fiber length on FWM efficiency have been studied. The variation of idler frequency which obtained by this technique with pumping and signal wavelengths has been discussed. The effect of fiber dispersion has been taken into account; we obtain th...

full text

تأملی در ژرفای یک آیه

نویسنده با تأکید بر تدبر در آیات و همه ژرف اندیشی در قرآن، آیه ۱۸۶ بقره را مورد تأمل قرار داده و در محورهای: ارزش و اهمیت دعا، ارزش و اهمیت پرسش، وظایف بنده نسبت به خدا، نزدیکی خدا به بندگان، نکته ها و پیامهای معرفتی و اخلاقی را مطرح کرده است. در پایان با بیان ویژگی های آماری واژگان آیه، موضوع دعا را در احادیث مورد بررسی قرار داده است.

full text

پارادوکس نفت و توسعه در ایرانر

در قرن بیستم، دوره استعمار نوین، سیاست کشورهای صنعتی و استعمارگر برای به دست آوردن ثروتهای ملی و منابع کشورهای کمتر توسعه یافته بر این قرار گرفت که با استفاده از ابزارهای سیاسی، اقتصادی و نظامی، اقتصاد این کشورها را به یک اقتصاد تک محصولی تبدیل کنند و با وابسته شدن اقتصاد آنها به یک محصول در صورت لزوم با فشار اقتصادی، آن کشورها را مهار نمایند و منابع آنها را به چنگ آورند و ر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه نقد کتاب فلسفه،کلام و عرفان

جلد ۴، شماره فصلنامه نقد کتاب کلام فلسفه عرفان، صفحات ۱۴۱-۱۵۵

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023